Cùng tìm hiểu nguồn gốc đá gà cựa sắt truyền thống từ xưa đến nay của người Việt Nam có gì đặc biệt
Thì bộ môn Chọi gà hay trò chơi đá gà cựa sắt tại nước ta, từ lâu đã là một trò chơi dân gian phổ biến trên thế giới. Nguồn gốc và thời điểm xuất hiện tại Việt Nam, thì ta biết rằng trò chơi này đã xuất hiện từ thời nhà Lý, do những quân sĩ của Lý Thường Kiệt đem về sau những cuộc chinh phạt Chiêm Thành. Nhiều nước vì lý do bảo vệ súc vật cấm đá gà, như tại Brasil từ năm 1934, tại Anh quốc từ năm 1835.
xem da ga sv388: https://choidaga.com/da-ga-sv388/
Giống chiến kê:
Ở Việt Nam mỗi địa phương đều có giống chơi đá gà nòi giống nổi tiếng. Miền Bắc sở hữu chọi gà Đồ Sơn (Hải Phòng), Nghi Tàm, Nghĩa Đô, Vân hồ (Hà Nội). Miền Nam mang gà chọi Chợ Lách(Bến Tre), Cao Lãnh (Đồng Tháp), Châu Đốc (An Giang), Bà Điểm, chọi gà tre đá cựa 1 số bắt nguồn trong khoảng Hố Nai (Đồng Nai), Tân Biên (Biên Hòa)… không những thế ở miền Nam cơ bản chọi gà cựa. hùng kê đại chiến cựa là 1 chế độ sát phạt, người ta thường tậu cựa sắt tra vào chân chiến kê hoặc chuốt cựa chơi đá gà thật bén. Chơi chọi gà cựa thiên về nhằm nhò , ko chiêm ngưỡng được tài nghệ của chiến kê . Ở miền Trung chiến kê đòn, thế và chỉ chọi gà con (không chọi gà kiến, chiến kê pha, ga ri…).
Miền Trung với nhiều chủng loại lò gà tên tuổi: Khánh Hòa sở hữu gà Phan Rang; Phú yên ổn có chơi đá gà Vạn Giã, Gò Dúi; Quảng Ngãi chiếm hữu đá gà Sông Vệ, Sa Huỳnh; khác lạ ở Bình Định nổi tiếng hùng kê đại chiến đòn, thế. giả dụ chọi gà liên tỉnh giấc, những nơi gặp gà chọi Bình Định phải kiêng dè, thận trọng. Bình Định có đa dạng lò chơi đá gà nổi danh: Hoài Nhơn chiếm hữu gà Hoài Châu, Kim Giao (Hoài Hải); Hoài Ân sở hữu hùng kê đại chiến Mộc Bài (Ân Phong); Phù Cát sở hữu chơi đá gà Cát Chánh; Tuy Phước mang hùng kê đại chiến Gò Bồi; Quy Nhơn sở hữu chọi gà Phú Tài; khác lạ Tây Sơn sở hữu gà Bắc Sông Kôn (dòng chơi đá gà Nguyễn Lữ lưu truyền).
da ga 68: https://choidaga.com/nha-cai-daga68
Chọn hùng kê đại chiến:
Song phi:
gà chọi đá cần thiết nhất là tông mái. hùng kê đại chiến mái nòi giống, chủ ko bao giờ bán nhưng chỉ tặng, biếu cho người rất thân để giữ giống, giữ tông “chógiống cha , đá gà giống mẹ” là vậy. những con gà tài chịu đòn chuyên nghiệp , sức bền, sở hữu phổ biến thế độc là bởi chơi đá gà mẹ di truyền. gà chọi giống nòi cha cũng cần thiết, chiến kê phụ vương cũng phải tài, ăn nhiều độ, chưa thua thì mới sinh ra được chọi gà tài, gà hay. Thường 1 đám chơi đá gà con khi tuyển chọn cũng chỉ được một đôi con gà chọi tài. Chọn chọi gà tài đầu tiên là xem hình dáng , tướng mạo, xét kỹ 5 phòng ban trên mình đá gà , gọi là ngũ thường, và còn xem chân đá gà và mắt long cung tiếng gáy phải là gáy khét.
- Mỏ to thẳng, mồm rộng, đầu mồng dâu, mắt chữ điền.
- Cổ to , dài, thẳng.
- Lưng rộng, cánh dài.
- Đùi phệ , phần đùi dài hơn phần cánh.
- Chân thanh, ngón thắt, vảy mỏng dính – khô.
bên cạnh đó , như ông bà xưa thường đề cập “dị kỳ tướng tất hữu kỳ tài”, cũng sở hữu trường hợp đá gà mang dị tật nhưng mang tài. Về chọn màu lông, trong những loại màu ô, xám, tía, nhạn, cải, ó… phổ biến với 3 màu lông phổ biến: ô, tía, xám. chiến kê màu ô phải là ô ướt hoặc ô toàn sắc; hùng kê đại chiến tía phải là tía mật ngã màu đen; gà chọixám phải là xám khô, cho nên dân dã mới sở hữu câu rằng: “Nhứt điều ô, nhì xám khô, ba ô ướt”. nếu như chọn chiến kê xám, không nên chọn chơi đá gà chân trắng, do gà xám chân trắng sức ko bền, dễ thua, trái lại chọi gà tía chân trắng thì hay, bén đòn nên mang các câu:
hùng kê đại chiến ô chân trắng mẹ mắng cũng sắm .
gà chọi trắng chân chì tậu chi giống đó .
nếu chọn được tía ngũ sắc (năm màu lông) chân trắng, thì khó sở hữu hùng kê đại chiến nào địch nổi, trừ thần kê. Chỉ giống gà ô mới với thần kê, vậy mới có câu:
chọi gà ô chân trắng mỏ ngà.
đá đâu thắng đấy gọi là thần kê.
Dường như con chiến kê nào gáy 7 tiếng trở lên nhưng mà gáy giật từng tiếng, ấy cũng là thần kê. Người ta nói: “Gà tức nhau tiếng gáy” là bởi vậy mà ra. Chọn vảy chiến kê hay, gà chọi tài rất cần thiết. Đòn, thế đá của chiến kê hay, chọi gà tài thường bộc lộ trên vảy ở nhì chân. chiếm hữu hằng trăm loại vảy tốt khác biệt , nhưng mà điển hình là các loạivảy: tứ trụ, liên chu, liên giáp nội, đại giáp, tam tài, trường thành, huỳnh kiều, xuyên thành giáp, chân lông vảy loạn, án thiên đệ nhất, án địa (địa phủ), giao long (hai hàng trơn), lục đinh (3 cựa mỗi chân), nếu lục đinh sở hữu 2 cựa rung rinh gà chọi đó mới qúy; khác biệt chọi gà với vảy “đệ nhất thần đao” (linh giáp tử) được gọi là linh kê…
bên cạnh đó chọn chiến kê cho được một trong những mẫu vảy trên cũng rất khó. sở hữu 1 số đặc điểm đặc biệt của chiến kê tài nhưng chỉ có chủ thế hệ biết: đá gà mang vảy “yểm long”, vảy này rất nhỏ tuổi nằm núp dưới 1 vảy của ngón chân nội hoặc ngoại, vảy này cũng được gọi “dặm đầu tằm” hoặc “lưỡi đầu rồng” nếuvảy núp dưới ngón ngọ (ngón giữa) gọi là vảy “núp đấu” gà chọi sở hữu vảy “yểm long” là gà chiến, với đa dạng đòn hiểm; chọi gà sở hữu bớt lưỡi (bớt son thấp hơn bớt đen), cũng là chơi đá gà quý. gà chọi lông voi cũng là hùng kê đại chiến tài: lông cứng, dẻo, xoắn như dây thép thường mọc 1 lông ở đuôi, hoặc 2 lông ở nhì cánh.
Trong dân dã truyền rằng chiến kê ba giái, hoặc 1 giái cũng là gà tài nhưng mà làm cho sao biết được? Chọn hùng kê đại chiến tài còn xem cả cách thức đi, dáng đứng: “Nhất thời hốt cát vãi ra/ nhị thời lắc mặt, thứ ba né lồng”. Hốt cát vãi ra là khi bước những ngón chân đá gà chụm lại quăng về phía trước. Lắc mặt: là khi đi hoặc đứng gà xoành xoạch lắc mặt trừ khi ngủ, hoặc đang thi đấu. chiến kê né lồng: là đá gà lúc úp giỏ thường bò sát đất né cái bóng của lồng úp.
Người sành chơi còn chọn chơi đá gà lúc ngủ: hùng kê đại chiến ngủ trên cây thòng đầu xuống đất, hoặc ngủ dưới đất trải dài cổ, xoãi cánh là kiểu “ngủ đầu xà”, hay “tử mỵ”, chiến kê này cũng thuộc chiếc thi thoảng quý, gan dạ , đại tài. nhưng quan trọng nhất trong chọi gà đá là đòn và thế. Ở miền Trung, cựa gà được bịt bằng băng keo, căn bản để chơi đá gà sử dụng đòn, thế thi đấu, tránh đấu cựa. những thế đòn phải chăng là: cột kèo hai bên đá sỏ ngang, hoặc đá bạn dạng lưng (mã kỵ); gà đi dưới thì luồn lách đâm lườn, xỏ vỉa hoặc đá mé hầu. một số đòn thế khác như đá khấu, mé, cần ba, quăng chân ko cũng là các đòn thế hiểm.
chọi gà chạy kiệu cũng là chiếc chơi đá gà tài: khi xáp trận gà kiệu chỉ tranh đá địch thủ một vài hiệp rồi bỏ đối phương chạy vòng theo di (mành), địch thủ chạy theo thì quay lại đá tạt vào mặt làm cho quân thù phải mù mắt hoặc gãy mỏ; song quý nhất trong giao đấu là chiếc chơi đá gà biết sinh thế, bất kỳ những cái thế nào của đối phương cũng ứng tác để trừ và sinh thế khác tấn công trả. để mắt gà chọi rất khó đòi hỏi sự chăm chỉ . lúc cho ăn cần treo lên cao để chiến kê mang thể nhón chân bởi thế chọi gà đá sẽ hay hơn. khi cho ăn cần đãi sạch lúa, nhiều lúc cho ăn thêm mồi mang thể là giết bò, tép, lươn.
Hình như cho ăn thêm giá hoặc cà để chọi gà mát đá đòn mạnh. Cần chọn chơi đá gà chiếm hữu những vảy sao để sở hữu thể chống trả đòn hiểm của đối thủ: nhị hàng trơn tuột , tứ trực, song âm song dương, ám long… Dường như mang thể chọn những gà chọi với vảy: gạc thập, xuyên đao, xuyên tạc, huyền trâm , hàm long, địa giáp.. bởi vì mang thể giết thịt kẻ địch rất nhanh chóng .
xem thêm : https://choidaga.com/ga-tre-da-cua-nam-bo-vang-danh-khap-truong-dau-trong-va-ngoai-nuoc/
